Τετάρτη 17 Αυγούστου 2011
Γράφει: Πρεβέντη Φανή, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Το σταφύλι, ο καρπός τις ευλογημένης αμπέλου, βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην Ελλάδα. Η κύρια ποικιλία σταφυλιού που ευδοκιμεί στην Ελλάδα είναι η σουλτανίνα και η κορινθιακή σταφίδα. Το ελληνικό έδαφος προσφέρεται για την ανάπτυξη πολλών διαφορετικών ποικιλιών σταφυλιού. Ορισμένα από αυτά προσφέρονται για βρώση ενώ άλλα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή οίνου. Το έδαφος της κάθε περιοχής μπορεί να φιλοξενήσει ορισμένες ποικιλίες και να προσφέρει την καλύτερη δυνατή ποιότητα καρπού. Οι ποικιλίες σταφυλιού χωρίζονται με βάση το χρώμα τους σε λευκές, ερυθρωπές και ερυθρές.
Λευκές ποικιλίες:
Τα σταφύλια αποδίδουν ενέργεια ίση 80 Kcal ανά 100 γρ., περιέχουν σάκχαρα και φυτικές ίνες, ενώ αποτελούν πηγή βιταμίνης C, Κ, Β6, θειαμίνης καθώς και των ιχνοστοιχείων μαγνήσιο και κάλιο.
Η ιδιαίτερη διατροφική αξία προκύπτει από την υψηλή περιεκτικότητα του σταφυλιού σε φυτοχημικές, αντιοξειδωτικές ουσίες όπως οι πολυφαινόλες. Συγκεκριμένα το σταφύλι αποτελεί εξαιρετική πηγή πανίσχυρων αντιοξειδωτικών, όπως η ρεσβερατρόλη και η κερκετίνη. Όσο πιο ζωηρό και ερυθρό είναι το χρώμα του σταφυλιού, τόσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα του σε ρεσβερατρόλη και κερκετίνη.
Η κατανάλωση των συγκεκριμένων ουσιών φαίνεται από μελέτες ότι συμμετέχει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οι κύριοι μηχανισμοί με τους οποίους φαίνεται να δρουν οι παραπάνω αντιοξειδωτικές ουσίες είναι:
Είναι γνωστό ότι ο γαλλικός πληθυσμός ακολουθεί δίαιτα πλούσια σε ζωικό- κορεσμένο λίπος. Δίαιτες πλούσιες σε λίπος και συνήθειες όπως το κάπνισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οστόσω οι Γάλλοι παρά το γεγονός ότι διαθέτουν τις παραπάνω συνήθειες έχουν χαμηλό κίνδυνο για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων σε σχέση με άλλους πληθυσμούς. Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν με δείγμα από το γαλλικό πληθυσμό δείχνουν ότι τα σταφύλια και τα προϊόντα τους όπως το κρασί και ο χυμός του σταφυλιού προστατεύουν το συγκεκριμένο πληθυσμό από την υψηλή σε λίπος δίαιτα που εφαρμόζει.
Πέρα από τη δράση τους έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων, οι παραπάνω φυτοχημικές ουσίες φαίνεται να συμμετέχουν στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου και ορισμένων χρόνιων εκφυλιστικών νόσων όπως η νόσος του Alzheimer. Επιπλέον αρκετές μελέτες παρουσιάζουν την αντιμικροβιακή δράση των σταφυλιών κυρίως έναντι σε παθογόνα βακτήρια που εισάγονται στον οργανισμό μέσω της τροφής όπως το E. Coli, η Salmonella typhimurium και η Listeria monocytogenes.
Προτεινόμενη καταναλισκόμενη ποσότητα
Στα πλαίσια της Μεσογειακής Δίαιτας προτείνεται η κατανάλωση 3-4 φρούτων την ημέρα. Ένα φρούτο ισοδυναμεί με 10-12 ρόγες σταφύλι. Είναι καλό να υπάρχει ποικιλία στα φρούτα που καταναλώνονται, γι' αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σταφύλι σαν συστατικό μιας πολύχρωμης φρουτοσαλάτας. Έτσι γίνεται εφικτό να πάρουμε από το πιάτο μας ποικιλία βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αντιοξειδωτικών ουσιών που μας προσφέρει το κάθε φρούτο ξεχωριστά.
Το σταφύλι, ο καρπός τις ευλογημένης αμπέλου, βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην Ελλάδα. Η κύρια ποικιλία σταφυλιού που ευδοκιμεί στην Ελλάδα είναι η σουλτανίνα και η κορινθιακή σταφίδα. Το ελληνικό έδαφος προσφέρεται για την ανάπτυξη πολλών διαφορετικών ποικιλιών σταφυλιού. Ορισμένα από αυτά προσφέρονται για βρώση ενώ άλλα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή οίνου. Το έδαφος της κάθε περιοχής μπορεί να φιλοξενήσει ορισμένες ποικιλίες και να προσφέρει την καλύτερη δυνατή ποιότητα καρπού. Οι ποικιλίες σταφυλιού χωρίζονται με βάση το χρώμα τους σε λευκές, ερυθρωπές και ερυθρές.
Λευκές ποικιλίες:
- ΑΘΗΡΙ (Ποικιλία πρώιμης ωρίμανσης που συναντάτε κυρίως στα νησιά του νότιου Αιγαίου και στη Χαλκιδική).
- ΑΣΥΡΤΙΚΟ (Πολυδυναμική ποικιλία από τις πιο αξιόλογες της Μεσογείου. Λίκνο της η Σαντορίνη).
- ΒΗΛΑΝΑ (Η ευγενική λευκή ποικιλία της Κρήτης)
- ΜΑΛΑΓΟΥΖΙΑ (Λευκή ποικιλία έντονα αρωματική, με καταγωγή την ορεινή Ναυπακτία).
- ΜΟΣΧΑΤΟ ΑΣΠΡΟ (Αρχαιοελληνική ποικιλία ευρύτατα διαδεδομένη. Καλλιεργείται στην Σάμο, Ρόδο, Κεφαλονιά και Ρίο Πατρών)
- ΝΤΕΜΠΙΝΑ (Λευκή ποικιλία με καταγωγή την Ήπειρο).
- ΡΟΜΠΟΛΑ (Καλλιεργείται κυρίως στην Κεφαλονιά).
- ΣΑΒΒΑΤΙΑΝΟ (Η πλέον διαδεδομένη λευκή ποικιλία στη Ελλάδα και κυρίως στους αμπελώνες της Κεντρικής Ελλάδας).
- ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ (Ερυθρωπή ποικιλία η οποία συναντάτε στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Πελοποννήσου).
- ΡΟΔΙΤΗΣ (Ποικιλία με πολλές παραλλαγές, από τις πιο διαδεδομένες στον Ελληνικό χώρο).
- ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ (Γνωστό και ως "Μαύρο Νεμέας", θεωρείται η πιο αξιόλογη ερυθρή ποικιλία της νότιας Ελλάδας).
- ΚΟΤΣΙΦΑΛΙ (Η ευγενική ερυθρή ποικιλία της Κρήτης).
- ΛΗΜΝΙΟ (Αρχαία Ελληνική ποικιλία, την βρίσκουμε στην Λήμνο και την Χαλκιδική).
- ΜΑΝΤΗΛΑΡΙΑ (Καλλιεργείται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, Πάρο, Σαντορίνη, Ρόδο, την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα).
- ΜΑΥΡΟΔΑΦΝΗ (Η αρωματική αυτή ποικιλία καλλιεργείται κυρίως στην Πάτρα και στην Κεφαλονιά).
- ΝΕΓΚΟΣΚΑ (Η ιδιαίτερη ποικιλία της Γουμένισσας, με το έντονο ιώδες χρώμα και το χαρακτηριστικό άρωμα).
- ΞΙΝΟΜΑΥΡΟ (Η πιο αξιόλογη ερυθρή ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας).
Τα σταφύλια αποδίδουν ενέργεια ίση 80 Kcal ανά 100 γρ., περιέχουν σάκχαρα και φυτικές ίνες, ενώ αποτελούν πηγή βιταμίνης C, Κ, Β6, θειαμίνης καθώς και των ιχνοστοιχείων μαγνήσιο και κάλιο.
Η ιδιαίτερη διατροφική αξία προκύπτει από την υψηλή περιεκτικότητα του σταφυλιού σε φυτοχημικές, αντιοξειδωτικές ουσίες όπως οι πολυφαινόλες. Συγκεκριμένα το σταφύλι αποτελεί εξαιρετική πηγή πανίσχυρων αντιοξειδωτικών, όπως η ρεσβερατρόλη και η κερκετίνη. Όσο πιο ζωηρό και ερυθρό είναι το χρώμα του σταφυλιού, τόσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα του σε ρεσβερατρόλη και κερκετίνη.
Η κατανάλωση των συγκεκριμένων ουσιών φαίνεται από μελέτες ότι συμμετέχει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οι κύριοι μηχανισμοί με τους οποίους φαίνεται να δρουν οι παραπάνω αντιοξειδωτικές ουσίες είναι:
- μείωση των σχηματισμό θρόμβων.
- προστασία της LDL- χοληστερόλης από την σύνδεση με ελεύθερες ρίζες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται η καταστροφή- σκλήρυνση των αρτηριών από τη δράση της LDL- χοληστερόλης.
Είναι γνωστό ότι ο γαλλικός πληθυσμός ακολουθεί δίαιτα πλούσια σε ζωικό- κορεσμένο λίπος. Δίαιτες πλούσιες σε λίπος και συνήθειες όπως το κάπνισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οστόσω οι Γάλλοι παρά το γεγονός ότι διαθέτουν τις παραπάνω συνήθειες έχουν χαμηλό κίνδυνο για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων σε σχέση με άλλους πληθυσμούς. Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν με δείγμα από το γαλλικό πληθυσμό δείχνουν ότι τα σταφύλια και τα προϊόντα τους όπως το κρασί και ο χυμός του σταφυλιού προστατεύουν το συγκεκριμένο πληθυσμό από την υψηλή σε λίπος δίαιτα που εφαρμόζει.
Πέρα από τη δράση τους έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων, οι παραπάνω φυτοχημικές ουσίες φαίνεται να συμμετέχουν στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου και ορισμένων χρόνιων εκφυλιστικών νόσων όπως η νόσος του Alzheimer. Επιπλέον αρκετές μελέτες παρουσιάζουν την αντιμικροβιακή δράση των σταφυλιών κυρίως έναντι σε παθογόνα βακτήρια που εισάγονται στον οργανισμό μέσω της τροφής όπως το E. Coli, η Salmonella typhimurium και η Listeria monocytogenes.
Προτεινόμενη καταναλισκόμενη ποσότητα
Στα πλαίσια της Μεσογειακής Δίαιτας προτείνεται η κατανάλωση 3-4 φρούτων την ημέρα. Ένα φρούτο ισοδυναμεί με 10-12 ρόγες σταφύλι. Είναι καλό να υπάρχει ποικιλία στα φρούτα που καταναλώνονται, γι' αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σταφύλι σαν συστατικό μιας πολύχρωμης φρουτοσαλάτας. Έτσι γίνεται εφικτό να πάρουμε από το πιάτο μας ποικιλία βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αντιοξειδωτικών ουσιών που μας προσφέρει το κάθε φρούτο ξεχωριστά.
Πρεβέντη Φανή
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
